Spis treści

Rozdział 1. Wprowadzenie  23
Przegląd współczesnej terapii poznawczo-behawioralnej par i rodzin  23
Zasady teorii uczenia się  24
Zasady terapii poznawczej  28
Integracyjny potencjał terapii poznawczo-behawioralnej  30

Rozdział 2. Mechanizm zmiany w terapii par i rodzin  35
Procesy poznawcze  35
Przywiązanie i afekt  57
Znaczenie zmiany behawioralnej  89

Rozdział 3. Miejsce schematu w terapii poznawczo-behawioralnej  97
Pojęcie schematu  97
Myśli automatyczne i schematy  102
Ukryte schematy i zniekształcenia poznawcze  106
Rozpoznawanie schematów z rodziny pochodzenia i ich wpływ na relacje małżeńskie i rodzinne  108
Procesy poznawcze i schematy międzypokoleniowe  116

Rozdział 4. Znaczenie procesów neurobiologicznych  129
Znaczenie ciała migdałowatego  135
Poznanie a emocje  140

Rozdział 5. Metody diagnozy klinicznej  145
Wstępne wspólne wywiady  147
Konsultacje z poprzednimi terapeutami lub innymi specjalistami w dziedzinie zdrowia psychicznego  149
Inwentarze i kwestionariusze  152
Dodatkowe testy i oceny psychologiczne  157
Genogramy  158
Diagnoza i konceptualizacja przypadku dokonywane na bieżąco w toku terapii  161
Specyficzne trudności związane z procesem diagnostycznym  161
Obserwacje zachowania i zmiana behawioralna  163
Ustrukturyzowane interakcje rodzinne  165
Ocena procesów poznawczych  167
Wywiady indywidualne  169
Rozpoznawanie ogólnych wzorców i głównych problemów relacyjnych  171
Ocena motywacji do zmiany  171
Informacje zwrotne na temat oceny diagnostycznej  172
Rozpoznawanie myśli automatycznych i przekonań kluczowych  173
Odróżnianie przekonań kluczowych od schematów  177
Negatywne obramowanie i jego rozpoznawanie  178
Rozpoznawanie i nazywanie zniekształceń poznawczych  179
Przekładanie myśli, emocji i zachowań w procesie konceptualizacji  180
Atrybucja i standardy oraz ich rola w ocenie diagnostycznej  181
Skupienie się na nieadaptacyjnych wzorcach behawioralnych  182
Testowanie i reinterpretacja myśli automatycznych  182
Sformułowanie planu leczenia  184

Rozdział 6. Techniki poznawczo-behawioralne  185
Zaznajomienie par i członków rodziny z modelem poznawczo-behawioralnym  185
Rozpoznawanie myśli automatycznych i skojarzonych z nimi emocji i zachowań  186
Praca ze schematami i ich restrukturyzacja  189
Wprowadzanie inscenizacji poprzez przeformułowanie i próbę w wyobraźni  190
Techniki behawioralne  191
Przygotowanie się na możliwość nawrotu  238
Radzenie sobie z przeszkodami i oporem przed zmianą  239
Negatywizm partnerów i ich niewiara w możliwość zmiany  240
Różnice w planach  241
Lęk przed zmianą istniejących wzorców w związku  243
Rezygnacja ze spostrzeganej władzy i kontroli  244
Kwestie związane z wzięciem na siebie odpowiedzialności za zmianę  244
Przeszkody  247

Rozdział 7. Zagadnienia specjalne  261
Rozwód  261
Wrażliwość kulturowa  268
Depresja, zaburzenie osobowości lub inna choroba psychiczna  279
Romanse pozamałżeńskie  281
Nadużywanie substancji psychoaktywnych  284
Przemoc domowa  286
Przeciwwskazania do podejścia poznawczo-behawioralnego i jego ograniczenia  294
Pary i rodziny w sytuacji kryzysu  296
Pary jednopłciowe i ich dzieci  299
Nietypowe konsultacje dotyczące par i rodzin  299
Koterapia z parami i rodzinami  303
Leczenie wielopoziomowe  304

Rozdział 8. Rozszerzenia terapii poznawczo-behawioralnej  311
Techniki oparte na akceptacji  311
Uważność  313

Rozdział 9. Przykłady kliniczne  317
Pułapka emerytury  317
Rodzina żarłoków  335

Rozdział 10. Epilog  363
Dodatek A Kwestionariusze i skale dla par i rodzin  365
Dodatek B Zapis dysfunkcjonalnych myśli  367

Bibliografia  369
Indeks  397
Nota o autorze  409