Biedni Romowie, źli Cyganie
Stereotypy i rzeczywistość
Przekład: Urszula Poprawska
Redakcja: Jacek St. Buras
Seria: Mundus
Liczba stron: 224
Format: 13,7x20,5 cm
Rok wydania: 2014
Data premiery: 22.10.2014
Opis książki
Dlaczego Romowie wciąż żyją w biedzie w Europie Wschodniej? Czy są biedni, ponieważ są dyskryminowani, czy też są dyskryminowani, ponieważ są biedni? Nie lubią pracować, dopuszczają się przestępstw, a może są mniej inteligentni od innych? Takie pytania − choć najczęściej zadawane półgłosem − padają często. Odpowiedź oczywiście jest znana: „typowi Romowie”.
Długoletni korespondent na Bałkanach, Norbert Mappes-Niediek, bada fakty i dochodzi do zaskakujących wniosków. Jednocześnie poddaje zasadniczej krytyce politykę europejską wobec Romów i wspieraną przez nią Gypsy industry oraz wskazuje drogi alternatywne.
Największym osiągnięciem Norberta Mappesa-Niedieka jest to, że postawionemu na głowie problemowi Romów przywrócił właściwą perspektywę.
Norbert Mappes-Niediek (ur. 1953) jest od 1992 roku niezależnym korespondentem w Austrii i Europie Południowo-Wschodniej. Mieszka w Styrii. W latach 1994/1995 był doradcą Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. Jugosławii. Pisze m.in. dla „Frankfurter Rundschau“, „Der Standard“ (Wiedeń) i „NRC Handelsblad“ (Rotterdam). Opublikował liczne książki. W Ch. Links Verlag ukazały się: Ősterreich. Einblicke in ein fremdes Land (2001/2012), Balkan-Mafia. Staaten in der Hand des Verbrechens – Eine Gefahr für Europa (2003), Die Ethno-Falle. Der Balkan-Konflikt und was Europa daraus lernen kann (2005), Kroatien. Ein Länderporträt (2009/2011).
Długoletni korespondent na Bałkanach, Norbert Mappes-Niediek, bada fakty i dochodzi do zaskakujących wniosków. Jednocześnie poddaje zasadniczej krytyce politykę europejską wobec Romów i wspieraną przez nią Gypsy industry oraz wskazuje drogi alternatywne.
Największym osiągnięciem Norberta Mappesa-Niedieka jest to, że postawionemu na głowie problemowi Romów przywrócił właściwą perspektywę.
Andreas Ernst, „Neue Zürcher Zeitung”
Byłoby chyba najlepiej, gdyby po prostu zapomnieć o wszystkim, co do tej pory uchodziło za wiedzę o Romach, i przeczytać tę książkę, która − choć niczego nie upiększa − wiele kwestii przekonująco wyjaśnia, a przy tym jest dobrze napisana.Bernolf Reis, „Kölner Stadt-Anzeiger”
Norbert Mappes-Niediek (ur. 1953) jest od 1992 roku niezależnym korespondentem w Austrii i Europie Południowo-Wschodniej. Mieszka w Styrii. W latach 1994/1995 był doradcą Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. Jugosławii. Pisze m.in. dla „Frankfurter Rundschau“, „Der Standard“ (Wiedeń) i „NRC Handelsblad“ (Rotterdam). Opublikował liczne książki. W Ch. Links Verlag ukazały się: Ősterreich. Einblicke in ein fremdes Land (2001/2012), Balkan-Mafia. Staaten in der Hand des Verbrechens – Eine Gefahr für Europa (2003), Die Ethno-Falle. Der Balkan-Konflikt und was Europa daraus lernen kann (2005), Kroatien. Ein Länderporträt (2009/2011).
Język publikacji
polski
Tytuł oryginału
Arme Roma, böse Zigeuner. Was an den Vorurteilen über die Zuwanderer stimmt
Język oryginału
niemiecki
Autorzy
Norbert Mappes-Niediek
Tłumaczenie
Urszula Poprawska
ISBN: 978-83-233-3784-3
POLECANE KSIĄŻKI
NOWOŚCI
Of What Is Passing: Present-Tense Narration in the Contemporary Historical Novel
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
44,10
zł
35,28
zł
Biedni Romowie, źli Cyganie
Stereotypy i rzeczywistość
PRZECZYTAJ FRAGMENT
SPIS TREŚCI
RECENZJE
Spotyka się ich przelotnie – kobiety żebrzące w długich spódnicach albo kiedy zachlapią ci przednią szybę brudną wodą i domagają się w zamian jednego euro. Niewiele o nich wiadomo. W widocznym z okien pociągu smętnym pejzażu torów kolejowych, tras szybkiego ruchu i parkingów dla ciężarówek na przedmieściach Lyonu czy Mediolanu migają małe skupiska nędznych domków. Trudno sobie wyobrazić, że ktoś może w nich mieszkać. „To Sinti i Romowie z Bułgarii i Rumunii”, niesie szeptana wieść. Lecz nawet to nie jest pewne ani prawdziwe: są to Romowie, nie Sinti, i przybywają tu z wszystkich krajów Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej, niektórzy jako obywatele Unii Europejskiej, niektórzy starając się o azyl, a jeszcze inni po prostu tak.
Na ziemi niczyjej pomiędzy irytującymi doświadczeniami dnia powszedniego i szczątkową wiedzą historyczną krzewią się bujnie chwasty uprzedzeń i złych emocji. Kradną i nie lubią pracować, mówią jedni. Są dobrymi muzykami i przez stulecia byli prześladowani, odpowiadają na to inni. Ściśle rzecz biorąc, nie ma w tym sprzeczności. Ale jeśli chodzi o Romów, to w tym przerzucaniu się argumentami jest metoda. Mówi się o nich, że są mniejszością, a przez to, przynajmniej w pewnym stopniu, nie podlegają kryteriom i decyzjom większości. Nikt jednak nie potrafi określić, co właściwie tak zasadniczo różni Romów od innych ludzi. Czy są osobną nacją? Czy chcą się dopasować albo czy powinni? Jak „prawidłowo” z nimi postępować? Czy stanowią problem? A może sami mają problem?
Na ziemi niczyjej pomiędzy irytującymi doświadczeniami dnia powszedniego i szczątkową wiedzą historyczną krzewią się bujnie chwasty uprzedzeń i złych emocji. Kradną i nie lubią pracować, mówią jedni. Są dobrymi muzykami i przez stulecia byli prześladowani, odpowiadają na to inni. Ściśle rzecz biorąc, nie ma w tym sprzeczności. Ale jeśli chodzi o Romów, to w tym przerzucaniu się argumentami jest metoda. Mówi się o nich, że są mniejszością, a przez to, przynajmniej w pewnym stopniu, nie podlegają kryteriom i decyzjom większości. Nikt jednak nie potrafi określić, co właściwie tak zasadniczo różni Romów od innych ludzi. Czy są osobną nacją? Czy chcą się dopasować albo czy powinni? Jak „prawidłowo” z nimi postępować? Czy stanowią problem? A może sami mają problem?
Szacunek zamiast chleba
albo: Jak ułatwić sobie życie, nie tracąc dobrego samopoczucia 9
Ekonomia biedy
albo: Dlaczego oni nie wychodzą z nędzy? 15
albo: Dlaczego tu przyjeżdżają i czego szukają? 53
albo: Czy oni częściej od innych wchodzą w konfl ikt z prawem? 87
albo: Co stanowi o ich odmienności? 117
albo: Czy oni są narodem, czy tylko podrzędną warstwą społeczną? 149
albo: Kogo właściwie reprezentują wszystkie te organizacje? 179
Informacja o źródłach 221
Informacja o autorze 229
albo: Jak ułatwić sobie życie, nie tracąc dobrego samopoczucia 9
Ekonomia biedy
albo: Dlaczego oni nie wychodzą z nędzy? 15
W drodze na ZachódIntegracja na modłę komunistyczną 17
„Aksamitna rewolucja” przychodzi ze szczotką do szorowania 20
Wschodni Europejczycy i ich Romowie 22
„Robi się dla nich wszystko, a mimo to...” 25
Europa i projekt wychowania narodu 27
Jak Węgrzy biorą swoich Romów do galopu 29
Biedny musi starać się bardziej 31
„Wykształcenie jest sprawą kluczową”. Czyżby? 34
Przeszkody na drodze do szkoły 37
O głupiej tezie, że Romowie są głupi 39
O braku rozsądku w rozsądnym oszczędzaniu 42
Cud z prądem w Stolipinowie... 45
...i listy życzeń z Pata-Rât 48
Nie planować, jedynie pomagać 50
albo: Dlaczego tu przyjeżdżają i czego szukają? 53
Wizyta w czarnym zagłębiu 55Fakty i stereotypy
Włochy i Francja – fałszywi nomadzi 58
Gminy wobec biedaków dawniej i dziś 60
Bycie obywatelem UE ma swoje minusy 63
Serbia i Macedonia utrudniają wyjazd swoim obywatelom 65
Deportacje z Niemiec do Kosowa 68
„Chcę wrócić do pani Wegmann!” 70
Powrót ludzi-cieni 72
Historia przymusowej prostytucji 75
Handel ludźmi czy ucieczka od nędzy? 78
Czy można zabronić żebractwa? 81
Czy oni się na tym bogacą? 83
Gest pokory i jego głębszy sens 85
albo: Czy oni częściej od innych wchodzą w konfl ikt z prawem? 87
Spokój w fawelach 88Historia i kultura
Morderstwo w Tor di Quinto 91
Nienawiść i wypędzenie – przypadki z Węgier i Słowenii 92
Czy istnieją „kryminalne rodziny”? 95
Tradycja trików i sztuczek 97
Czy istnieje „większość przestrzegająca prawa”? 100
Mało liczb, dużo historii 102
Jak się wspólnie żyje w jednej wsi 105
Gyöngyöspata albo porażka cywilizacji 107
Romowie jako symboliczne figury kapitalizmu 109
Przestępstwo zorganizowane I – handel ludźmi 111
Przestępstwo zorganizowane II – kradzież metali 113
albo: Co stanowi o ich odmienności? 117
Wuj Tom w Rumunii – dziedzictwo niewolnictwa 119Naród, który nie stał się narodem
Posttraumatyczny syndrom niewolnika 122
Za żadną cenę się nie wyróżniać albo wyróżniać się
za wszelką cenę 124
Jak najbiedniejsi stali się rzemieślnikami Wschodu... 125
...nie zyskali jednak uznania 128
Podróż do czarodziejskiego świata Kełderaszy 132
Czy Romowie są właściwie Hindusami? 134
Nieporozumienia etnologów 136
Pielgrzymka do Macedonii 139
Co właściwie znaczy „typowo romskie”? 141
Nikt nie ustala, jak powinno być 144
Migranci jak inni 146
albo: Czy oni są narodem, czy tylko podrzędną warstwą społeczną? 149
„Etnolodzy i socjolodzy” 151O nędzy polityki
„Naród niepełnowartościowy” czy przedmiot zabiegów wychowawczych 152
Naziści, marzyciele, komuniści 154
Pierwsze kroki w świat polityki 156
Narodowy ruch romski 158
Awans do rangi narodu 160
Dlaczego nie udało się stworzyć narodu 162
Kto jest Romem, a kto nie 165
Romowie czy Cyganie 166
My i wy 170
Sukcesy ruchu 172
albo: Kogo właściwie reprezentują wszystkie te organizacje? 179
Kto tworzy romską elitę 181Do czego potrzebni są Romowie 209
Garnek na pieniądze 184
Gypsy industry i jego mile widziana niegospodarność 185
Lustereczko, co ty na to, kto jest w UE demokratą? 188
Król, cesarz, prezydent 190
Jak pokolenie ’68 odkryło Romów 192
Podróż do pewnej wioski w Transylwanii 196
Alians z fałszywymi przyjaciółmi 198
Głosy można też kupić i sprzedać 201
Mroczni książęta Bułgarii 204
Dlaczego Romowie niechętnie wybierają Romów 206
Co by było, gdyby nie było Romów 211Aneks
Kto jeszcze ma problemy 213
Informacja o źródłach 221
Informacja o autorze 229
Mappes-Niediek wielokrotnie podkreśla , że Romowie nie są biedni z powodu kultury czy rasizmu, ale dlatego, że brak jest dla nich płatnej pracy. Miast zwalczać biedę, Unia prowadzi wobec Cyganów politykę mniejszościową. Nie ma ona jednak najmniejszego sensu wobec ludzi nie tworzących zorganizowanego społeczeństwa i pozbawionych powodów, dla których takowe społeczeństwo mieliby tworzyć. Ludzi, którzy nie mają niczego, co by mogli "autonomicznie" między sobą dzielić.
Mirosław Szyłak-Szydłowski, Ksiazki.wp.pl
Czy rzeczywiście, prawdziwych Cyganów już nie ma i co tak naprawdę oznacza bycie prawdziwym Cyganem? Czy kobiety w długich spódnicach, które widujemy żebrzące na ulicach miast bądź namawiające przechodniów na wróżbę, można określić mianem prawdziwych Romów? A może są nimi mężczyźni wysyłający dzieci, by grały na harmonii na lokalnych bazarach? (...) Skąd biorą się te opinie? Czy rzeczywiście Romowie są winni zarzucanych im zaniedbań, czy może styl życia i niski status materialny są przyczyną, a nie skutkiem określonych zachowań?
Justyna Gul, Granice.pl
Największym osiągnięciem Norberta Mappesa-Niedieka jest to, że postawionemu na głowie problemowi Romów przywrócił właściwą perspektywę.
Andreas Ernst, „Neue Zürcher Zeitung”
Byłoby chyba najlepiej, gdyby po prostu zapomnieć o wszystkim, co do tej pory uchodziło za wiedzę o Romach, i przeczytać tę książkę, która − choć niczego nie upiększa − wiele kwestii przekonująco wyjaśnia, a przy tym jest dobrze napisana.
Bernolf Reis, „Kölner Stadt-Anzeiger”
Mirosław Szyłak-Szydłowski, Ksiazki.wp.pl
Czy rzeczywiście, prawdziwych Cyganów już nie ma i co tak naprawdę oznacza bycie prawdziwym Cyganem? Czy kobiety w długich spódnicach, które widujemy żebrzące na ulicach miast bądź namawiające przechodniów na wróżbę, można określić mianem prawdziwych Romów? A może są nimi mężczyźni wysyłający dzieci, by grały na harmonii na lokalnych bazarach? (...) Skąd biorą się te opinie? Czy rzeczywiście Romowie są winni zarzucanych im zaniedbań, czy może styl życia i niski status materialny są przyczyną, a nie skutkiem określonych zachowań?
Justyna Gul, Granice.pl
Największym osiągnięciem Norberta Mappesa-Niedieka jest to, że postawionemu na głowie problemowi Romów przywrócił właściwą perspektywę.
Andreas Ernst, „Neue Zürcher Zeitung”
Byłoby chyba najlepiej, gdyby po prostu zapomnieć o wszystkim, co do tej pory uchodziło za wiedzę o Romach, i przeczytać tę książkę, która − choć niczego nie upiększa − wiele kwestii przekonująco wyjaśnia, a przy tym jest dobrze napisana.
Bernolf Reis, „Kölner Stadt-Anzeiger”
SPIS TREŚCI
Szacunek zamiast chleba
albo: Jak ułatwić sobie życie, nie tracąc dobrego samopoczucia 9
Ekonomia biedy
albo: Dlaczego oni nie wychodzą z nędzy? 15
albo: Dlaczego tu przyjeżdżają i czego szukają? 53
albo: Czy oni częściej od innych wchodzą w konfl ikt z prawem? 87
albo: Co stanowi o ich odmienności? 117
albo: Czy oni są narodem, czy tylko podrzędną warstwą społeczną? 149
albo: Kogo właściwie reprezentują wszystkie te organizacje? 179
Informacja o źródłach 221
Informacja o autorze 229
albo: Jak ułatwić sobie życie, nie tracąc dobrego samopoczucia 9
Ekonomia biedy
albo: Dlaczego oni nie wychodzą z nędzy? 15
W drodze na ZachódIntegracja na modłę komunistyczną 17
„Aksamitna rewolucja” przychodzi ze szczotką do szorowania 20
Wschodni Europejczycy i ich Romowie 22
„Robi się dla nich wszystko, a mimo to...” 25
Europa i projekt wychowania narodu 27
Jak Węgrzy biorą swoich Romów do galopu 29
Biedny musi starać się bardziej 31
„Wykształcenie jest sprawą kluczową”. Czyżby? 34
Przeszkody na drodze do szkoły 37
O głupiej tezie, że Romowie są głupi 39
O braku rozsądku w rozsądnym oszczędzaniu 42
Cud z prądem w Stolipinowie... 45
...i listy życzeń z Pata-Rât 48
Nie planować, jedynie pomagać 50
albo: Dlaczego tu przyjeżdżają i czego szukają? 53
Wizyta w czarnym zagłębiu 55Fakty i stereotypy
Włochy i Francja – fałszywi nomadzi 58
Gminy wobec biedaków dawniej i dziś 60
Bycie obywatelem UE ma swoje minusy 63
Serbia i Macedonia utrudniają wyjazd swoim obywatelom 65
Deportacje z Niemiec do Kosowa 68
„Chcę wrócić do pani Wegmann!” 70
Powrót ludzi-cieni 72
Historia przymusowej prostytucji 75
Handel ludźmi czy ucieczka od nędzy? 78
Czy można zabronić żebractwa? 81
Czy oni się na tym bogacą? 83
Gest pokory i jego głębszy sens 85
albo: Czy oni częściej od innych wchodzą w konfl ikt z prawem? 87
Spokój w fawelach 88Historia i kultura
Morderstwo w Tor di Quinto 91
Nienawiść i wypędzenie – przypadki z Węgier i Słowenii 92
Czy istnieją „kryminalne rodziny”? 95
Tradycja trików i sztuczek 97
Czy istnieje „większość przestrzegająca prawa”? 100
Mało liczb, dużo historii 102
Jak się wspólnie żyje w jednej wsi 105
Gyöngyöspata albo porażka cywilizacji 107
Romowie jako symboliczne figury kapitalizmu 109
Przestępstwo zorganizowane I – handel ludźmi 111
Przestępstwo zorganizowane II – kradzież metali 113
albo: Co stanowi o ich odmienności? 117
Wuj Tom w Rumunii – dziedzictwo niewolnictwa 119Naród, który nie stał się narodem
Posttraumatyczny syndrom niewolnika 122
Za żadną cenę się nie wyróżniać albo wyróżniać się
za wszelką cenę 124
Jak najbiedniejsi stali się rzemieślnikami Wschodu... 125
...nie zyskali jednak uznania 128
Podróż do czarodziejskiego świata Kełderaszy 132
Czy Romowie są właściwie Hindusami? 134
Nieporozumienia etnologów 136
Pielgrzymka do Macedonii 139
Co właściwie znaczy „typowo romskie”? 141
Nikt nie ustala, jak powinno być 144
Migranci jak inni 146
albo: Czy oni są narodem, czy tylko podrzędną warstwą społeczną? 149
„Etnolodzy i socjolodzy” 151O nędzy polityki
„Naród niepełnowartościowy” czy przedmiot zabiegów wychowawczych 152
Naziści, marzyciele, komuniści 154
Pierwsze kroki w świat polityki 156
Narodowy ruch romski 158
Awans do rangi narodu 160
Dlaczego nie udało się stworzyć narodu 162
Kto jest Romem, a kto nie 165
Romowie czy Cyganie 166
My i wy 170
Sukcesy ruchu 172
albo: Kogo właściwie reprezentują wszystkie te organizacje? 179
Kto tworzy romską elitę 181Do czego potrzebni są Romowie 209
Garnek na pieniądze 184
Gypsy industry i jego mile widziana niegospodarność 185
Lustereczko, co ty na to, kto jest w UE demokratą? 188
Król, cesarz, prezydent 190
Jak pokolenie ’68 odkryło Romów 192
Podróż do pewnej wioski w Transylwanii 196
Alians z fałszywymi przyjaciółmi 198
Głosy można też kupić i sprzedać 201
Mroczni książęta Bułgarii 204
Dlaczego Romowie niechętnie wybierają Romów 206
Co by było, gdyby nie było Romów 211Aneks
Kto jeszcze ma problemy 213
Informacja o źródłach 221
Informacja o autorze 229
Wybierz rozdziały:
Wartość zamówienia:
0.00 zł