Środkowoeuropejczyk ciągle obecny, czyli krótkie dzieje jego skomplikowanych losów 11

1. Kim jestem – pytanie o tożsamość w sercu Europy 11

2. Próba definicji niedefiniowalnego, czyli krótka historia Europy Środkowej z perspektywy polskiej i czeskiej 15

3. Cele i struktura, czyli Europy Środkowej spotkania w tekstach 37

Inna Europa – wykorzeniona Europa? Od rodzinnej do Środkowej Europy – dialog z Czesławem Miłoszem 43

1. Związek esencji z egzystencją, czyli co się kryje za rodzinną Europą 43

2. Wierność zakorzenieniu. Europa przecięta na dwie części 47

3. Tożsamość podminowana – zmiana akcentów 60

3.1. Poczucie rzeczywistości i poczucie ewentualności, czyli o próbach odzyskiwania środkowoeuropejskiej formy 65

Agon, los, a może fatum? Milana Kundery zmagania z Europą Środkową 69

1. Księga śmiechu i zapomnienia, czyli dzieje odczarowania 69

2. Europa Środkowa – los czy fatum? 78

2.1. Chichot historii, czyli człowiek we mgle 84

3. Teoria kozła ofiarnego. Europa Środkowa jako laboratorium zmierzchu 87

3.1. A co, jeśli powieść umrze? Umrze też Europa Środkowa 92

4. Appendix do kondycji Środkowoeuropejczyka, czyli niebezpieczeństwa anachronizmu 95

Małe centra świata i ich pogranicza. O odzyskiwaniu Europy Środkowej w twórczości Krzysztofa Czyżewskiego 99

1. Etos Środkowoeuropejczyka, czyli życie według wartości 99

2. Nowy paradygmat Europy Środkowej – kartografia a kultura głęboka 103

2.1. Zadomowienie (w) prowincji. Orientacja solidarnościowa 107

3. Środkowoeuropejskie pogranicze – wstępne rozpoznanie 113

3.1. Kresowa translacja mapy – rekapitulacja 118

4. Człowiek pogranicza i sztuka budowania mostów 128

4.1. Coda – a co, jeśli 133

Środkowoeuropejska odyseja Jáchyma Topola i Andrzeja Stasiuka, czyli tożsamość zanegowana 135

1. Środek jest gdzie indziej, czyli koniec Wieku Imitacji 135

2. Antypolityka „nienormalności”. Wybuch Czasu w prozie Jáchyma Topola 140

3. Powrót Starego Czasu, czyli narracja wieczności. Zstąpienie do piekieł na skrwawionych ziemiach 160

3.1. Nie-samowite wezwanie do rewolucji (wartości) 165

4. Nie każdemu dane było żyć w dwóch światach – gra ze światłocieniem w twórczości Andrzeja Stasiuka 169

Słowa „prawdziwe”. Radki Denemarkowej zmagania z centralnością 189

1. Podejrzliwość wobec słów – wstęp do trylogii środkowoeuropejskiej 189

2. Epilog – Europa Środkowa jest wszędzie, czyli doktryna środka w Godzinach z ołowiu 216

2.1. Fikcja to tylko przepiękne odroczenie poznania 222

Eks-centryczna opowieść o Europie Środkowej, czyli Olgi Tokarczuk wariacje o centralności 225

1. Poza horyzont znaczeń 225

2. Nieznośna dziwność świata, czyli gdzie bije serce Europy 228

3. Środki świata, pogranicza i „śródświaty” w Prawieku i innych czasach oraz Domu dziennym, domu nocnym 233

4. Księgi Jakubowe – droga ku oświeceniu w Europie Środkowej i Wschodniej 242

4.1. Ognostyczna wizja porozumienia 250

Środkowoeuropejczyk w poszukiwaniu nadziei 255

Od Autorki 265

Bibliografia 267

Indeks nazwisk 283