"Historia Japonii" autorstwa Conrada Totmana wyrasta z nowoczesnej metody przedstawiania historycznych faktów w ścisłym związku z warunkami naturalnymi, w jakich przyszło budować własną odrębną cywilizację pierwotnym ludom zamieszkującym Wyspy Japońskie. Jest to nowoczesny podręcznik akademicki; gdy przebrniemy przez jego warstwę faktograficzną, odsłania przed nami uniwersalną strukturę narodzin i ewolucję organizmu państwowego, w jaki z czasem przekształciła się starożytna Japonia.

Oryginalna miejscowa biocenoza - odcięcie Japonii od kontynentu, specyficzna etno ekologia; ich cywilizacyjna eksploatacja wpłynęła na ukształtowanie się takich, a nie innych modeli egzystencji; od podstawowych struktur społeczności zbieracko-łowieckiej do rolniczego, aż po fazy wczesnego industrializmu. Totman znakomicie pokazuje wykorzystując najnowsze osiągnięcia archeologii, etnografii, demografii, jak ludzki "demos" przekształcał  luźne więzi współistnienia w  trwałe społeczne struktury.  Właściwie wykorzystując swoją inwencję, intelekt, asertywność, doprowadził do ich twórczego powiązania z ewolucyjnymi procesami przemian społeczno-gospodarczych.

Kształtowanie się międzyludzkich relacji, a także podział nacji zamieszkujących dane tereny na elitę władzy i ludzkie podporządkowane jej masy, stanowi  wg Totmana odbicie nieposkromionego wyścigu ludzi do zaspokojenia własnego ego i pychy, a co za tym idzie osiągnięcie takiej pozycji, która pozwoli uprzywilejowanym jednostkom narzucić  zdeklasowanym masom własną wolę, co uruchamia cały zespół ekspansywnych antyspołecznych działań.

"Historia Japonii", mimo  swojej oryginalności, implikowanej przez niepowtarzalne duchowe dziedzictwo i ścisły związek z rodzimym panteonem bogów, a także oryginalną kulturą jest  kalką, której "przyłożenie" do antropologiczno-socjologicznych mechanizmów rządzących ludzkimi zachowaniami w obrębie rodzącej się społeczności, pokazuje drogę jaką przechodzi człowiek; od współpracy w obrębie plemiennej grupy, po zawłaszczanie ludzkiej przestrzeni przez struktury rodzącej się elity władzy.
Wszystkie bowiem społeczeństwa, wspólnoty, istoty żywe - jak pisze Totman - posiadają zespół cech wspólnych, na które składają się warunki życia, biologiczne wyposażenie, wytwory - myśli i działanie - które rozgrywając się w czasie oddziaływują wzajemnie na siebie - tworząc kontekst rodzących się społecznych zależności i współzależności...

Nie przeczytamy u Totmana o wielkich bitwach toczonych o władzę, ani o oryginalnych technikach samoobrony czy opisach ówczesnego uzbrojenia, lecz po lekturze jego wykładu o "Historii Japonii" uświadomimy sobie, jak przypisana człowiekowi kreatywność, i inwencja zaowocowała zmianami w sposobie polepszenia jakości własnej kruchej egzystencji. Amidyzm, buddyzm, shintoizm, żadna z tych religii nie powstrzymała ludzkiej ekspansji w głąb otaczającej go natury. W historii ludzkości nie ma spójności, logiki ani postępu, zdaje się mówić nam za Johnem Gray'em Totman. W trakcie wykładu, kiedy - jak już wspomniałem - przebrniemy przez historyczną faktografię, dostrzeżemy tę fascynującą dominantę rządzącą cywilizacją człowieka -  tendencję do zawierania sojuszy w obrębie danej grupy dla wyniesienia własnej egzystencji na najwyższy poziom społecznej organizacji, co doprowadziło w konsekwencji do powstania zinstytucjonalizowanego systemu kontroli bogactwa, władzy i ideologii.

Maksymalne wykorzystanie warunków naturalnych Wysp Japońskich na których przyszło żyć ich mieszkańcom  na przestrzeni dziejów, pokazuje jak pomimo podziałów społecznych, narodzin aparatu władzy i ucisku, ludzka dążność do poprawy swojej egzystencji, jakości życia własnej rodziny, wyzwalała pozytywną energię skutkującą z jednej strony gospodarczo-technologiczną ekspansją realizowaną na zamieszkiwanych terenach, a z drugiej racjonalną filozofią zachowania równowagi między człowiekiem a otaczającą go naturą. Oczywiście, ten ekologiczny racjonalizm nie od razu znalazł zrozumienie wśród rodzącej się elity władzy, możnowładców czy lokalnej administracji.

Ewolucja struktur państwa, od ustanowienia wczesnego porządku 
prawno - administracyjnego "ritsuryo" opartego na dziedzicznym artystokratycznym aparacie władzy, dwuwładzę "bokufu" dwór-namiestnicy, "bokuhan taisei" władzę namiestników i księstw feudalnych, okres "Tokugawa", po czas przywróconych bezpośrednich rządów cesarskich "ery Meiji" i narodziny imperialnej Japonii, ukazuje nam sposób, w jaki elita władzy, grupy biznesu i wielkiego przemysłu potrafiły wykorzystać i utrzymać w "ryzach" ogół społeczeństwa japońskiego, wykorzystując jego kreatywność, energię i potencjał do realizacji własnych partykularnych celów. 

Do dziś aktualne wydają się być krytyczne analizy japońskich myślicieli, intelektualistów, i reformistów, którzy pisali w 1900 roku: "Dziś ludzie na urzędach nie potrafią samodzielnie formułować strategii działania ani tworzyć idei. Kurczowo trzymają się zwyczajów minionych epok, nie zaprzątając sobie głowy ich zasadnością, powtarzając  sobie, że "tak było od zawsze".

"Historia Japonii" Conrada Totmana emerytowanego profesora Uniwersytetu Yale, wybitnego specjalisty w dziedzinie historii "Kraju Kwitnącej Wiśni", to pasjonująca opowieść, o ścieraniu się ludzkiej dążności do osobistego szczęścia z wrodzonymi inklinacjami do zawłaszczania władzy, jednostkowego pomnażania bogactwa i kontroli nad nim, w imię filozofii i ideologii "wybranego narodu", za jaki uważali się na kontynencie azjatyckim Japończycy. Myśl ta doprowadziła ten niesamowicie bogaty i różnorodny kulturowo kraj na skraj  samozagłady, o czym pisze Totman z pasją w rozdziale "Droga do katastrofy".
Nie stroniąc od opisu ogółu zjawisk Totman  stara się też skupić  na ciekawych szczegółach dotyczących przekształcenia środowiska naturalnego w służbie dynamicznie rozwijającego się społeczeństwa.

Powojenna globalna gospodarka i szybki rozwój kultury masowej oraz mediów na trwałe splotła ten wyspiarski kraj ze światową ekonomią. Boom gospodarczy lat 70-tych XX wieku, światowa ekspansja japońskich koncernów, szczególnie elektronicznych, samochodowych, zaawansowanej technologii oraz agresywnego marketingu całkowicie przewartościowała społeczeństwo "Kraju Kwitnącej Wiśni". Japonia lat 50-70-tych jest całkowicie niezrozumiała i nieatrakcyjna dla młodego pokolenia końca lat 90-tych i początku XXI wieku. Szczególnie dotyczy to przezwyciężenia syndromu "azjatyckiej" mentalności przez najmłodsze pokolenie japońskich nastolatków, które swój "byt nowoczesny" podniosło do rangi ponadnarodowej wszech obowiązującej filozofii.